جایزه ملی ابوریحان بیرونی

سیزدهم شهریور ماه، روز بزرگداشت ابوریحان محمد بن احمد بیرونی دانشمند برجسته ایرانی است که به عنوان روز ملی نقشه بردار نام گذاری شده. گفته می شود علت نام گذاری روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی بعنوان روز نقشه بردار، تبحر وی در حوزه های «جغرافیای ریاضی»، «زمین سنجی یا ژئودزی» و «نقشه برداری» در کنار علم نجوم و ستاره شناسی بوده است.به همین منظور آیینی برای بزرگداشت این دانشمند برجسته و معرفی برگزیدگان حوزه های مهندسی نقشه‌ برداری با عنوان جایزه ملی ابوریحان بیرونی برگزار شده است.

نقشه برداری و اطلاعات مکانی مرتبط با عوارض روی سطح زمین، از مهمترین ابزارهای زیرساختی جهت تصمیم گیری در مورد جنبه های اساسی و ساختاری در پروژه های مختلف است. امروزه نگاه جامعه جهانی به نقشه و نقشه برداری نسبت به سال های گذشته، بسیار تغییر یافته است و از صنعت نقشه برداری بعنوان بخشی ضروری و لاینفک در توسعه ی شهرها، جاده ها، شبکه حمل و نقل و … یاد می شود.

از گذشته های دور، قواعد اصلی نقشه برداری جهت تقسیم بندی زمین استفاده میشدند و امروزه، هر فعالیت عمرانی با نقشه برداری آغاز شده و با نقشه برداری به پایان می رسد. بنابراین می توان ادعا کرد که نقشه برداری ستون اصلی عمران در جوامع امروزی است و به حضور و تخصص نقشه برداران، برای توسعه عمرانی شهرها و نیاز به فعالیت های دقیق نقشه برداری بیش از پیش احتیاج است.

با توجه به نقش حیاتی نقشه برداران در توسعه کشور در جهت تجلیل از مهندسین و طلایه داران علوم مرتبط با زمین، در سال 1398 کارگروهی از بین مهندسان نقشه بردار شکل گرفت تا به افراد تاثیر گذار در سه حوزه نقشه برداری، مهندسی جغرافیایی و مهندسی فضا و نجوم، هدایایی اعطا شود.

در اولین جلسه شورای راهبری برگزاری مراسم جایزه ملی ابوریحان بیرونی که در سال 1398 برگزار شد، توافق گردید تا دبیرخانه برگزاری این مراسم در سازمان نقشه برداری کشور ایجاد شود. اعضای شورای راهبری برگزاری این مراسم شامل نمایندگان سازمان نقشه برداری کشور، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح و سازمان فضایی ایران بودند.

اعضای شورای راهبری، با مشورت سایر انجمن‎ها و نهادهای علمی مرتبط با علوم زمین از جمله جامعه مهندسان نقشه‌برداری کشور، دانشکده و گروه جغرافیایی دانشگاه تهران، انجمن علمی جغرافیای دانشگاه امیرکبیر، انجمن نجوم ایران، رصدخانه ملی ایران و… کارگروه های اصلی این مراسم را در سه حوزه «مهندسی نقشه برداری و ژئوماتیک»، «جغرافیا» و «علوم فضایی و نجوم» که متناسب با شخصیت چند وجهي علمي ابوریحان بیرونی انتخاب شده اند، معرفی نمودند.

در این شورا مقرر شد تا  سازمان نقشه‌ برداری کشور با همکاری سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، سازمان فضایی ایران، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران و انجمن نجوم کشور، در سالروز تولد ابوریحان بیرونی به‌ عنوان تجلیل از مهندسان نقشه‎ برداری، جغرافی ‌دانان و منجمان طی مراسمی جایزه ‌ای را به ‌عنوان “جایزه ملی ابوریحان” به تعدادی از پیشکسوتان و افراد تاثیرگذار این حوزه اهدا کند.

یکی از مهمترین اهداف برگزاری نشست ملی ابوریحان بیرونی، شناسایی و معرفی برگزیدگان حوزه های مهندسی نقشه‌ برداری، جغرافیا و نجوم معرفی شده و سعی شده است تا در این مراسم، پژوهشگران و متخصصین این سه حوزه به جهت تلاش و مداومت ایشان برای توسعه و ارتقای دانش ملی در زمینه علوم مرتبط با زمین و رفتارش در طی سالیان متوالی، با استفاده از مشاهدات نجومی و جغرافیایی، به شایستگی معرفی و از خدمات ارزنده آن ها به صنعت نقشه برداری و ژئوماتیک قدردانی شود.

معیارهای اصلی انتخاب چهره‌ های برتر در سه حوزه مهندسی نقشه‌برداری، جغرافیا، علوم فضایی و نجوم در این نشست ؛ مهارت، تخصص، تجارب آموزشی، جایگاه علمی افراد، میزان حضور در کنفرانس های داخلی و بین المللی، ارائه طرح های اجرایی، خلاقیت و نوآوری در زمینه تخصصیشان اعلام شده است.

آیین بزرگداشت ابوریحان بیرونی

در راستای تحقق این هدف در نخستین جایزه ملی ابوریحان بیرونی که در سال 1398 برگزار شد، جناب آقای مهندس حسین سحابی روشن، مدیرعامل شرکت مکان پرداز رایمند اولین و بزرگترین شرکت دانش بنیان تولید کننده گیرنده های چند فرکانسه نقشه برداری GPS/GNSS و مدیر پروژه سامانه ملی هدی از سال 1387 تا 1392، افتخار داشته است تا بعنوان شخصیت تاثیرگذار فعال در حوزه نقشه برداری و داده های مکانی عنوان برگزیده جایزه ملی ابوریحان را دریافت نماید.

کلید واژه: جایزه ملی ابوریحان بیرونی، جشنواره ابوریحان بیرونی، نقشه برداری، سازمان نقشه برداری کشور، سازمان جغرافیایی کشور، شرکت مکان پرداز رایمند، افراد تاثیر گذار

گزارش تصویری: نخستین دوره آیین اعطای جایزه ملی ابوریحان

آئین اعطای جایزه ملی ابوریحان

موضوع مقاله: معرفی جایزه ملی ابوریحان بیرونی
تهیه و تنظیم: ثمین نصر، کارشناس ارشد ژئودزی
تاریخ نگارش: 13 شهریور 1400

سایر مقالات را می توانید در این قسمت ببینید.