همه چیز در مورد سامانه شمیم + راهنمای ثبت نام

سامانه شمیم یک شبکه GNSS توسعه داده شده توسط سازمان ثبت اسناد و املاک جهت تسریع در تکمیل طرح کاداستر کشور است.

سامانه شمیم در راستای تحقق قانون جامع حدنگار کشور، توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور راه ‌اندازی شد. نام این سامانه مخفف شده عبارت شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت‌ ها بوده و علاوه ‌بر تعیین دقیق حدود و مرزهای املاک و زمین های کشور، در بسیاری از حوزه ‌های مهندسی و مطالعاتی مورد استفاده قرار می گیرد. معماری سامانه شمیم شامل سه بخش شبکه ایستگاه ‌های مرجع دائمی  GNSS، مرکز ارائه سرویس و پشتیبانی و بخش کاربران است. دقت تعیین موقعیت در RTK تحت شبکه وابسته به فاصله گیرنده Rover از نزدیک‌ترین ایستگاه مرجع است. بر این اساس، دقت قابل حصول با استفاده از سامانه شمیم در شرایط محیطی آسمان باز برابر با 1cm + 1ppm است. تراکم مناسب ایستگاه‌ های شبکه GNSS از شرایط مهم در ارائه دقت مناسب برای تعیین موقعیت است. عمدتاً فاصله بین ایستگاه های مرجع یک شبکه GNSS ایده‌آل، حدود 70 کیلومتر در نظر گرفته می‌ شود.

💡 علت راه اندازی سامانه شمیم

بطور کلی می توان گفت که سامانه شمیم یک شبکه GNSS توسعه داده شده توسط سازمان ثبت اسناد و املاک جهت تسریع در تکمیل طرح کاداستر کشور است. شبکه مدیریت یکپارچه مالکیت ‌ها که به اختصار «شمیم» نامیده می ‌شود، در سال 1395 توسط سازمان ثبت اسناد و املاک کشور ایجاد شد. سامانه شمیم شبکه ‌ای از ایستگاه‌ های مرجع دائمی GNSS در کشور است که دارای مختصاتی معلوم بوده و تعیین موقعیت آنی (RTK) تحت شبکه را فراهم می ‌نماید. علاوه‌ بر تدقیق اطلاعات مکانی املاک که هدف اصلی راه ‌اندازی سامانه شمیم است، استفاده از این شبکه در زمینه ‌های متنوعی اعم از نقشه ‌برداری راه، سد، پل و …، ناوبری دقیق سیستم‌ های حمل و نقل و امداد، مطالعات تکتونیک و زلزله، فرونشست، مدیریت بحران، مطالعه لایه‌ های یونسفر و تروپسفر و هواشناسی و سایر پروژه‌ های تحقیقاتی در سطح ملی کاربرد دارد.

🔹 ساختار سامانه شمیم

سامانه شمیم بطور کلی از سه بخش تشکیل شده است:

• شبکه ایستگاه ‌های مرجع GNSS (این ایستگاه ها به طور مداوم در حال پایش اطلاعات گسیل شده از سمت ماهواره های سامانه GNSS هستند.)
• مرکز ارائه سرویس و پشتیبانی
• کاربران

♦️ پراکندگی ایستگاه ‌های مرجع سامانه شمیم در سطح کشور

شبکه سامانه شمیم تا قبل از سال 1400 متشکل از 144 ایستگاه در سراسر کشور بود، به طوری که ایستگاه‌ ها در فواصلی بین 60 تا 190 کیلومتر نسبت به یکدیگر نصب شده بودند. اما در سال 1400  سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با همکاری شرکت مکان پرداز رایمند، اقدام به توسعه زیرساخت ایستگاه ‌های دائمی با استفاده گیرنده GPS یا GNSS مرجع iRNetII نموده و تا کنون تعداد ایستگاه ها را به 175 عدد در سطح کشور افزایش داده است.

♦️ مرکز ارائه سرویس و پشتیبانی سامانه شمیم

سرور مرکزی سامانه شمیم در این بخش قرار دارد که داده ‌های مشاهداتی ایستگاه‌ ها از طریق شبکه به آن ارسال شده و پس از پردازش در سرور مرکزی، تصحیحات مربوطه جهت تعیین موقعیت آنی دقیق به گیرنده ‌های GNSS روور متصل به سامانه ارسال می ‌شود. علاوه‌بر این، مسئولیت پشتیبانی از سرور مرکزی و ایستگاه‌ های مرجع جهت بررسی و برطرف نمودن مشکلات سخت ‌افزاری و نرم ‌افزاری پیش ‌آمده اعم از معیوب شدن گیرنده ‌های مرجع GNSS، قطع شدن ارتباط ایستگاه ‌ها با سرور مرکزی، اختلال در ارسال تصحیحات به کاربران و … بر عهده بخش ارائه سرویس و پشتیبانی است.

♦️ مفهوم حساب کاربری در سامانه شمیم (کاربر عمومی، کاربر SSAA و کاربر SSBR)

سامانه شمیم به 3 گروه از کاربران خدمات ارائه می‌ دهد. گروه اول، کارمندان سازمان اداره ثبت اسناد و املاک کشور هستند که با ارائه معرفی‌ نامه از طرف سازمان استان محل فعالیت، حساب کاربری دریافت می‌کنند. این دسته از کاربران با حساب هایی با پیشوند SSAA در سامانه شمیم مشغول فعالیت هستند.

گروه دوم، افراد برون ‌سازمانی هستند که اسامی آنها از طریق سازمان اداره ثبت اسناد و املاک استان به اداره کل کاداستر سازمان مبنی ‌بر تعریف آنها در نظام جامع ارسال می‌شود. این دسته از کاربران به عنوان کاربر برونسپار دارای حساب هایی با پیشوند SSBR در سامانه شمیم هستند.(برون سپاری سازمان ثبت اسناد و امکلاک کشور)

گروه سوم نیز شامل عموم افرادی است که در حیطه نقشه ‌برداری فعالیت دارند. این دسته از کاربران با حساب کاربری مبنی بر شماره کدملی در سامانه فعالیت دارند.

توجه کنید که تنها کاربران گروه اول و دوم اجازه فعالیت در حوزه کاداستر و تهیه نقشه های UTM را داشته و داده ‌های ارسال شده از طریق حساب کابری این افراد در سرور مرکزی ذخیره می شود که امکان اعتبارسنجی داده های برداشتی در سامانه تام برای آنها ایجاد شده است. کاربران گروه سوم نیز به صورت رایگان می ‌توانند از خدمات تعیین موقعیت آنی سامانه شمیم (ارائه تصحیحات آنی اینترنتی، پس پردازش داده ها و… ) در کارهای نقشه ‌برداری خود استفاده کنند.

🔹 دقت تعیین موقعیت RTK با استفاده از سامانه شمیم

دقت موقعیت گیرنده‌ های GNSS بدون دریافت تصحیحات از سامانه شمیم بسته به شرایط محیطی از 3 متر تا 30 متر متغیر است. این میزان از دقت جهت کارهای دقیق نقشه ‌برداری از جمله کاداستر، برداشت و پیاده سازی نقاط و …. مناسب نبوده و تنها در کارهای ناوبری و پروژه هایی که به دقت بالایی احتیاج ندارند می ‌توان از آن استفاده نمود.

در صورت استفاده از تصحیحات سامانه شمیم، می ‌توان به دقتی در حد 1 تا 20 سانتی‌متر در تعیین موقعیت آنی (RTK) دست یافت. دستیابی به این دقت می‌تواند در بسیاری از کارهای نقشه‌ برداری مناسب و ایده‌آل باشد.

در تعیین موقعیت آنی (RTK) این نکته حائز اهمیت است که دقت گیرنده Rover وابسته به فاصله آن از نزدیک‌ ترین ایستگاه مرجع است. اگر از به روزترین دستگاه ‌های GNSS برای ایستگاه‌ های مرجع و گیرنده Rover  استفاده شود، می‌توان در RTK تحت شبکه تحت آسمان باز و در شرایط کاملا نرمال دقتی در حد 8mm + 0.5ppm را انتظار داشت. در این تعریف 8mm را دقت ثابت و 0.5ppm را دقت متغیر سامانه می نامند. دقت ثابت یعنی در شرایط کاملاً ایده‌آل، حداکثر دقت سامانه 8 میلی‌متر خواهد بود. اما مفهوم دقت متغیر 1ppm این است که علاوه‌بر دقت ثابت، به ازای هر 1 کیلومتر (1 میلیون میلی‌متر) فاصله گیرنده جی پی اس یا جی ان اس اس از نزدیک‌ترین ایستگاه مرجع، دقت تعیین موقعیت به اندازه 0.5 میلی‌متر کاهش می‌یابد.  (دقت بیان شده در بازه یک سیگما (1) با قابلیت اطمینان 67 درصد است، در صورتی که دقت در بازه دو سیگما (2) مد نظر باشد، قابلیت اطمینان 95 درصد خواهد بود). بر همین اساس، اگر گیرنده ‌ای در فاصله 35 کیلومتری از ایستگاه مرجع سامانه شمیم قرار داشته باشد، انتظار می‌رود دقت یک سیگما 4.5cm و دقت دو سیگما 9cm را داشته باشد.

توجه کنید که دقت ذکر شده در  شرایط آسمان باز برای گیرنده تعیین موقعیت محقق می‌گردد، در صورتی که در شرایط محیطی با دید محدود (تنها بخشی از ماهواره‌ های موجود در آسمان)، دقت کمتری برای تعیین موقعیت RTK با استفاده از گیرنده های GPS یا GNSS انتظار می رود. با توجه به شرایط محیطی کاربر، میزان خطای مولتی ‌پث، شرایط تروپسفر، یونسفر، تعداد ماهوار ه‌های ردیابی شده در ایستگاه مرجع، تعداد ماهواره ‌های مشترک بین گیرنده Rover و ایستگاه مرجع، تکنولوژی گیرنده Rover و … دقت قابل انتظار کاهش خواهدیافت. لازم بذکر است که خطاهای انسانی نظیر عدم تراز بودن، سانتراژ و … را نیز می‌بایست در نظر داشت. (برای مثال در خصوص خطای تراز با یک ژالن 2 متری با دقت تراز 8 دقیقه، حدود 5 میلی‌متر خطا در موقعیت ایجاد می‌شود.)

بدیهی است که تمامی موارد فوق با فرض کالیبره بودن تجهیزات Rover اعم از گیرنده، ژالن، تراز ژالن و عدم وجود خطاهای سیستماتیک است. علاوه بر این، در عملیات نقشه ­برداری خصوصاً نقشه ‌برداری کاداستر تشخیص دقیق نقاط رئوس قطعه زمین یا ملک، خود دارای چالش‌ های فراوانی است. قسمتی از این چالش ها مانند در دسترس نبودن نقاط رئوس زمین، عدم امکان تراز گرفتن و… با استفاده از تجهیز گیرنده GNSS به تیلت سنسور هموار خواهد شد برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع تیلت سنسورها، قابلیت ها و روش برداشت با گیرنده های مجهز به تیلت سنسور به مقاله مرتبط با تیلت سنسور رجوع کنید.

🔹 راهنمای ثبت نام در سامانه شمیم

به منظور ایجاد حساب کاربری در سامانه شمیم ابتدا وارد سایت شمیم به نشانی shamim.ssaa.ir شوید و روی قسمت ورود به سامانه کلیک کنید.

در صفحه باز شده، بر گزینهcreate account  کلیک نمایید.

در صفحه ایجاد شده می بایست تمامی فیلد ها با حروف انگلیسی تکمیل شود. در قسمت  User name، شماره ملی و در قسمت Password ، رمز عبور خود را به دلخواه وارد نمایید. (توجه نمایید که سامانه به بزرگی و یا کوچکی حروف انتخاب شده حساس می باشد.) دقت شود که برای username حتما شماره ملی را وارد کنید (از وارد کردن حروف فارسی و انگلیسی بپرهیزید). همچنین در تمامی مراحل ثبت نام، از وارد کردن حروف فارسی خودداری کنید.

 در قسمت First name نام و در قسمت Last name نام خانوادگی خود را وارد نمایید.

ایمیل خود را در قسمت E-mail وارد کرده و زبان مورد نظر برای حساب کاربری خود را از قسمت language انتخاب کنید.

شماره موبایل خود را در قسمت mobile phone وارد نمایید.

در قسمت Company نام سازمان یا کد سه رقمی استانی که در آن فعالیت خواهید داشت را مطابق با جدول ذکر شده در راهنمای کاربری ارائه شده از سمت سازمان ثبت اسناد و املاک کشور، وارد نمایید.

در قسمت Users picture با انتخاب  Choose File، تصویر کارت ملی خود را آپلود نمایید.

وارد بخش اطلاعات تکمیلی شده و در قسمت Device name-model مدل گیرنده GNSS خود و در قسمت Device serial number شماره سریال درج شده در زیر گیرنده GPS یا GNSS را وارد نمایید. در این قسمت فیلد های بدون ستاره برای ثبت نام کاربری عادی به صورت اختیاری بوده ولی برای ثبت نام با کد SSBR یا SSAA، این اطلاعات نیز می بایست تکمیل شود.

 در قسمت State، نام استان محل زندگی خود را به انگلیسی وارد نمایید. پس از تایپ حروف و اعداد موجود در تصویر اعتبار سنجی در کادر مربوطه، روی گزینه Sign Up کلیک کنید.

ثبت نام شما با موفقیت به پایان رسید.

یک پیام به ایمیل ثبت شده در سامانه ارسال می‌شود که حاوی یک لینک جهت ثبت حساب کاربری شما در سامانه می باشد. با کلیک بر روی لینک، حساب کاربری شما فعال خواهد شد.

پس از گذشت دو الی سه روز کاری، حساب کاربری شما از سمت اداره ثبت اسناد و املاک کشور تایید خواهد شد. مجددا به سامانه شمیم مراجعه کرده و با نام کاربری (شماره ملی) و پسورد خود از قسمت مدیریت کاربران وارد سامانه شوید.

 نمایش اطلاعات تایید شده شما در سامانه شمیم به منزله به اتمام رسیدن مراحل و فعال شدن نام کاربری شما در سامانه می باشد. در صورت نیاز به تغییر مشخصات می توانید به قسمت جزئیات حساب کاربری مراجعه نموده و آن را تغییر دهید. همچنین در قسمت وضعیت سایت، میتوانید موقعیت ایستگاه های مرجع و وضعیت سلامت آنها را چک نمایید.

🔹 ویدئوی تصویری ثبت نام در سامانه شمیم

🔹 تفاوت سامانه شمیم و سامانه شمیم پلاس

این دو سامانه در واقع هم راستا و موازی یکدیگر بوده و به هدف افزایش تعداد کاربران آنی که به صورت همزمان در حال استفاده از تصحیحات ارسالی سامانه های ارائه تصحیحات اینترنتی هستند و بهبود امکان دسترسی به تصحیحات NRTK در مناطق مختلف در کنار یکدیگر به کاربران سرویس دهی می کنند.

با توجه به آغاز فرآیند برونسپاری در اکثر استان های ایران، تعداد کاربران همزمان سامانه شمیم رو به افزایش است و نرم افزار مورد استفاده در این سامانه (یعنی Spider Business Center) حداکثر به حدود 350 نفر بصورت آنی سرویس ارائه دهد.

سامانه شمیم پلاس با بهره گیری از نرم افزار GNSMART به دلیل داشتن پتانسیل ارائه سرویس آنی به تعداد بالاتر کاربران (تا 1300 نفر و حتی بیشتر) باعث افزایش تعداد کاربرانی که در هر لحظه قادر به دریافت تصحیحات از این سامانه هستند می شود.

فعالیت این دو سامانه به طور همزمان و در کنار یکدیگر، سبب افزایش تعداد کاربران لحظه ای خواهد بود.

ایستگاه های جدید سامانه شمیم به هدف بهبود تراکم موقعیتی در مناطقی که تعداد ایستگاه ها کمتر بوده و یا ایستگاهی وجود نداشت، به گیرنده های iRNetII شرکت رایمند مجهز شدند، اما هنوز هم مناطقی وجود دارد که امکان نصب و راه‌اندازی ایستگاه های مرجع دائمی فعلا در آن ها وجود ندارد، بنابراین تراکم ایستگاه های CORS در همه جا یکسان نبوده و فاصله بیس لاین همیشه در بازه مشخصی قرار ندارد. سامانه شمیم پلاس با بهره گیری از نرم افزار قدرتمند GNSMART قادر خواهد بود تا در مناطقی که طول بیس لاین بلند دارند، تصحیحات مناسبی را تولید و ارائه نماید.

بنابراین در صورتی که فاصله گیرنده Rover شما با ایستگاه مرجع بلند باشد، سامانه شمیم پلاس در ارائه تصحیحات نسبت به سامانه شمیم عملکرد بهتری دارد. اما باید در نظر داشت که در مناطق نرمال با بیس لاین های کوتاه‌تر، تفاوت این دو سامانه خیلی محسوس نیست.

تهیه و تنظیم: مروارید آرین نسب، محراب یوسفی، کارشناس ارشد ژئودزی
تاریخ نگارش: ۱۶ آذر ۱۳۹۹

تاریخ بروزرسانی: 5 اسفند 1400

♦️ پرسش و پاسخ

چطور میتوانم نام و رمز عبور سامانه شمیم را بازیابی کنم؟

به یاد داشته باشید که نام کاربری شما در سامانه شمیم، همیشه همان کدملی شما خواهد بود.اگر رمز عبور سامانه شمیم خود را فراموش کرده اید، در صفحه نخست ورود به حساب کاربری در سامانه شمیم بر روی عبارت Forgot password? کلیک نمایید. در صفحه ایجاد شده آدرس ایمیل خود را وارد نموده و بر روی ارسال (یا Submit) کلیک کنید.ایمیل حاوی رمز عبور شما به ایمیل معرفی شده به سامانه ارسال خواهد شد.

چطور از سامانه شمیم استفاده کنم؟

برای تعیین موقعیت آنی (RTK) با استفاده از سامانه شمیم، از IP:178.252.173.15 و Port:2101 استفاده نمایید.

مفهوم رنگ ایستگاه ها در سامانه شمیم چیست؟

رنگ سبز: ارسال اطلاعات از ایستگاه مرجع به سرور انجام می شود. رنگ آبی: اطلاعات گیرنده مرجع به سرور سامانه ارسال نمی شود. رنگ قرمز: ایستگاه شمیم دچار مشکل شده و امکان ارسال تصحیحات به سرور سامانه شمیم وجود ندارد.

همانطور که مشاهده می شود، رنگ ایستگاه ها به معنی ارتباط بین ایستگاه مرجع و سرور است، و از مراحل ارسال تصحیحات از ایستگاه مرجع به گیرنده اطلاعاتی در دسترس نیست. چنانچه در این مرحله اختلالی وجود داشته باشد، امکان برقراری ارتباط و دریافت تصحیحات حتی با ایستگاه به رنگ سبز، وجود نخواهد داشت.